Άρθρο 144 Ποινικού Κώδικα : Η Κύπρος μεταρρυθμίζει επιτέλους το ποινικό πλαίσιο του βιασμού

 

Της Κατερίνας Στυλιανού, εκπαιδευτικού/φοιτήτριας Νομικής*

«Όποιος έρχεται σε παράνομη συνουσία με γυναίκα, χωρίς τη συναίνεση της παθούσας ή με τη συναίνεση της εφόσον η συναίνεση για αυτό δόθηκε υπό το κράτος βίας ή φόβου σωματικής βλάβης ή προκειμένου για παντρεμένη γυναίκα, με την πλαστοπροσωπία του συζύγου της, είναι ένοχος κακουργήματος το οποίο καλείται βιασμός.»

Όπως παρατίθεται πιο πάνω, η μέχρι τώρα νομοθεσία εφαρμοσμένη στο σήμερα, φαίνεται ατελής, μη επίκαιρη και ριζωμένη στην πατριαρχία. Ως εκ τούτου, η δυσκολία από εν δυνάμει θύματα να φτάσουν στο κατώφλι της δικαστικής αίθουσας, οδήγησε πολλές υποθέσεις στην αποσιωποίηση. Η κουλτούρα του βιασμού (rape culture) που ενδυναμώνεται με την ατιμωρησία, δεν παύει να υπάρχει με την μεταρρύθμιση στην νομοθεσία. Η τροποποίηση του άρθρου είναι μόνο μια αρχή για την αλλαγή συνειδήσεων, με στόχο την εξάλειψη της από την κοινωνία.

Μετά από αρκετές προσπαθειες του ΑΚΕΛ, αλλά και του γυναικείου κινήματος ΠΟΓΟ για την εν λόγω μεταρρυθμιση, η προταση νόμου υποβληθηκε από τον βουλευτή Άριστο Δαμιανου (ΑΚΕΛ) μόλις τον προηγούμενο μήνα. Υπέρ της τροποποίησης του Ποινικού Κώδικα τάχθηκαν 43 βουλευτές και υπήρξε ομοφωνία από όλα τα κομματα της Βουλής. Προτείνεται λοιπόν, διαχωρισμός των προβλεπόμενων κολάσιμων πράξεων σε έξι κακουργήματα:

1.     Το κακούργημα του βιασμού, το οποίο ορίζεται ως η παράνομη συνουσία διά της κολπικής, πρωκτικής ή στοματικής διείσδυσης του πέους στο σώμα άλλου προσώπου χωρίς τη συναίνεσή του ή με συναίνεση που δόθηκε υπό το κράτος βίας, απειλής ή φόβου, η διάπραξη του οποίου επισύρει ποινή φυλάκισης διά βίου.

2.     Το κακούργημα της σεξουαλικής κακοποίησης διά διείσδυσης, το οποίο ορίζεται ως  η κολπική, πρωκτική ή στοματική διείσδυση σεξουαλικής φύσεως στο σώμα άλλου προσώπου με οποιοδήποτε μέρος του σώματος και/ή με αντικείμενο, χωρίς τη συναίνεση του προσώπου αυτού ή με συναίνεση η οποία δόθηκε υπό το κράτος βίας, απειλής ή φόβου, η διάπραξη του οποίου επισύρει ποινή φυλάκισης διά βίου.

3.     Το κακούργημα της απόπειρας σεξουαλικής κακοποίησης διά διείσδυσης, η διάπραξη του οποίου επισύρει ποινή φυλάκισης διά βίου.

4.     Το κακούργημα του εξαναγκασμού άλλου προσώπου σε διάπραξη βιασμού με τη χρήση βίας, απειλής ή φόβου, η διάπραξη του οποίου επισύρει ποινή φυλάκισης διά βίου.

5.     Το κακούργημα του εξαναγκασμού άλλου προσώπου σε διάπραξη σεξουαλικής κακοποίησης διά διείσδυσης εναντίον τρίτου προσώπου με τη χρήση βίας, απειλής ή φόβου, η διάπραξη του οποίου επισύρει ποινή φυλάκισης διά βίου.

6.     Το κακούργημα του εξαναγκασμού σε διάπραξη συνουσίας ή άλλων πράξεων σεξουαλικού χαρακτήρα, η διάπραξη του οποίου επισύρει ποινή φυλάκισης η οποία δε θα υπερβαίνει τα δέκα (10) έτη.

Ο ορισμός του βιασμού αλλάζει και διευρύνεται: αποκατάσταση δικαιωμάτων.

Με μια πρώτη ανάγνωση των τροποποιητικών διατάξεων, φαίνεται ότι το θύμα παύει να είναι αποκλειστικά γένους θηλυκού και εισάγεται η δια βίου ποινή φυλάκισης. Οι λέξεις γυναίκα ή παντρεμένη γυναίκα, παθούσα και όλες οι θηλυκού γένους αντωνυμίες απομακρύνονται από τον νέο ορισμό του βιασμού.

Ωστόσο, με μια δεύτερη ανάγνωση του ορισμού, φαίνεται να αποκαθιστάται η ποινικοποίηση του βιασμού, απέναντι στο βασικό ανθρώπινο δικαίωμα, αυτό της ελευθερίας του ατόμου όπως ορίζεται ή/και επεκτείνεται από το άρθρο 8 (ΕΣΔΑ). Σε αντίθεση με ποινικά πλαίσια άλλων δυτικών χωρών, ο κυπριακός ποινικός κώδικας, αξίωνε το έγκλημα του βιασμού ως προσβολή ηθών, με την γυναίκα να παρουσιάζεται ως μέσο ηδονής ή ως ιδιοκτησία, στερουμένη από τα δικαιώματα της ως ελεύθερο άτομο.

Τέλος, για την αποκατάσταση ενός επίσης βασικού δικαιώματος, αυτό της πρόσβασης στη δικαιοσύνη, χρειάζεται συστηματική και κριτική μελέτη του νέου νόμου και επακόλουθης νομολογίας, από όλα τα αρμόδια σύνολα (πχ αστυνομικό σώμα). Η ενημερότητα από όλες τις υπηρεσίες, που είναι μέρος στην αλυσίδα ποινικοποίησης υποθέσεων σεξουαλικών αδικημάτων, θα είναι το σημαντικότερο επόμενο στάδιο για καταστολή της αποσιωποίησης και της ατιμωρησίας.

 *Η Κατερίνα Στυλιανού είναι εκπαιδευτικός, ΜΑ Γλώσσα & Παιδαγωγική, Φοιτήτρια LLB 

Σχόλια

Top Legal Stories

Μεταναστευτικό Δίκαιο: Νέοι κανόνες για την άδεια εργασίας/διαμονής

Σημαντική απόφαση του ΕΔΑΔ για την κλιματική αλλαγή: Μη λήψη επαρκών και αποτελεσματικών μέτρων από το κράτος

Πρόστιμο σε ιατρό για παραβίαση του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων

Κλειστό Κύκλωμα Βιντεοπαρακολούθησης σε σχολεία: Ανακοίνωση της Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων

Η παραβίαση της υποχρέωσης εκτίμησης της πιστοληπτικής ικανότητας του δανειολήπτη ως λόγος ακύρωσης της δανειακής σύμβασης