Η κατάργηση των δωρεάν τεστ ανίχνευσης κορωνοϊού εισάγει διάκριση και διαφορετική μεταχείριση μεταξύ εμβολιασμένων και μη πολιτών (έκθεση Επιτρόπου Διοικήσεως)
Στην έκθεση μεταξύ άλλων διαπιστώνεται ότι η κατάργηση των δωρεάν rapid-test για την ανίχνευση του κορωνοϊού που ισχύει από 1η Αυγούστου 2021 στην Κύπρο εισάγει διάκριση και διαφορετική μεταχείριση των εμβολιασμένων και μη πολιτών σε αντίθεση με τις σχετικές πρόνοιες των ψηφισμάτων της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αναφορικά με την άσκηση πιέσεων σε εργαζόμενους για να εμβολιασθούν για τον covid-19 η έκθεση της Επιτρόπου Διοικήσεως αναφέρει:
"Κατά συνέπεια, στην παρούσα φάση, οποιοσδήποτε έμμεσος ή άμεσος εξαναγκασμός ή απειλές από μέρους εργοδοτών για εμβολιασμό ή οποιαδήποτε βλαπτική μεταβολή στα δικαιώματα των εργαζομένων, και δη απόλυση, με συνακόλουθη στέρηση των μέσων βιοπορισμού των υπαλλήλων που δεν επιθυμούν τον εμβολιασμό, χωρίς να εφαρμόζονται εναλλακτικές λύσεις (π.χ μετακίνηση σε θέση που δεν έχει φυσική επαφή με το κοινό ή άλλους συναδέλφους, δυνατότητα τηλεργασίας) και χωρίς να δικαιολογείται από ένα αντικειμενικό σκοπό που είναι η προστασία ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού που κινδυνεύουν με θάνατο σε περίπτωση που νοσήσουν απο Covid-19 όπως είναι τα πρόσωπα που είναι κλινήρεις, και άρα δημιουργούν στο ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό αυξημένη ευθύνη απέναντι τους, ενδέχεται να συνιστά έμμεσο εξαναγκασμό που πιθανό να οδηγήσει σε παράνομη απόλυση με ό,τι αυτό νομικά συνεπάγεται. Η γενική δηλαδή υποχρέωση εμβολιασμού σε ολες τις κατηγορίες επαγγελμάτων που δεν δικαιολογείται με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της φύσεως της εργασίας και του άμεσου κινδύνου σε τρίτα πρόσωπα με αυξημένη ευαλωτότητα δεν μπορεί να δικαιολογηθεί ως αναγκαία και ανάλογη του σκοπού που επιδιώκει".
Αναφορικά με τα πιστοποιητικά ασφαλείας (safepass) η έκθεση συμπεραίνει: "Κρίσιμο στοιχείο, για συνολική αξιολόγηση της νομιμότητας όλων των επίμαχων και, αναμφίβολα, επώδυνων μέτρων που έλαβε το κράτος για καταπολέμηση της πανδημίας, είναι ο βαθμός συμβατότητάς τους με την αρχή της αναλογικότητας, η οποία, στην προκειμένη περίπτωση, προϋποθέτει μία δίκαιη εξισορρόπηση μεταξύ του σεβασμού των δικαιωμάτων και ελευθεριών του ατόμου και της προστασίας των συμφερόντων της ευρύτερης κοινωνίας αλλά και των θεμελιωδών δικαιωμάτων μεταξύ τους ,ώστε ανάλογα με την περίπτωση και την εξισορρόπηση κάθε φορά των υπο κρίση δικαιωμάτων να κρίνεται πιο υπερτερεί κάθε φορά. Αξιολογώντας τα μέχρι σήμερα δεδομένα, τις συγκλίνουσες ιατρικές απόψεις και συστάσεις, τα παρόμοιας φύσης μέτρα που λαμβάνουν πολλές άλλες χώρες, δεν φαίνεται να υπάρχουν διαθέσιμοι άλλοι, λιγότερο επώδυνοι για τους πολίτες τρόποι, για να προστατευθεί το δημόσιο αγαθό της υγείας".
Ωστόσο στην έκθεση εκφράζεται ο προβληματισμός "για το ότι η απαγόρευση εισόδου σε άτομα χωρίς SafePass σε χώρους στους οποίους υπάρχει η δυνατότητα συνάθροισης πέραν των 20 προσώπων, ήταν καθολική και δεν συνεκτιμήθηκαν οι ιδιαιτερότητες που έχουν κάποιοι χώροι στην εξυπηρέτηση βασικών αναγκών των πολιτών. Εν προκειμένω, θα πρέπει η Πολιτεία θα να διαχωρίσει την πρόσβαση σε ουσιώδεις και μη υπηρεσίες και αγαθά (π.χ. υπηρεσίες δημόσιας υγείας ) και να διασφαλίσει την απρόσκοπτη πρόσβαση, χωρίς υπέρμετρους όρους και δη την αναγκαιότητα εμβολιασμού αλλά να λαμβάνει υπόψη τις εξαιρέσεις και την τριπλή προϋπόθεση έκδοσης του safePass ο οποίος δεν θα περιλαμβάνει μόνο τον εμβολιασμό όπως ρητά αναφέρεται στο Ψήφισμα του Συμβουλίου της Ευρώπης".
Για την κατάργηση των δωρεάν τεστ ανίχνευσης του κορωνοϊού (rapid tests) η Επίτροπος εκφράζει τον προβληματισμό της "για το ότι στα άτομα που εξαιρούνται από την υποχρέωση να καταβάλλουν χρηματικό αντίτιμο για τη διενέργεια rapid test, δεν έχουν περιληφθεί και τα μέλη των ευάλωτων οικονομικά ομάδων του πληθυσμού (π.χ. πρόσωπα που λαμβάνουν Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, μακροχρόνια άνεργοι, μονογονιοί, χαμηλοσυνταξιούχοι, εθνοφρουροί), τα οποία δεν επιθυμούν να εμβολιαστούν. Στις περιπτώσεις αυτές, η συχνή καταβολή του σχετικού αντίτιμου μπορεί να μην είναι εφικτή, περιορίζοντας τη δυνατότητα τους να συμμετάσχουν σε ένα ευρύ φάσμα κοινωνικών ή άλλων δραστηριοτήτων, θέτοντας, έτσι, ζήτημα έμμεσου εξαναγκασμού τους σε εμβολιασμό".
Πολύ σημαντική είναι η διαπίστωση της Επιτρόπου ότι η κατάργηση των δωρεάν τεστ εισάγει διάκριση και διαφορετική μεταχείριση μεταξύ εμβολιασμένων και μη πολιτών που δεν είναι υπό τις περιστάσεις αναγκαία και ανάλογη με τον επιδιωκόμενο σκοπό. Αναφέρει η έκθεση συγκεκριμένα: "Η απόφαση για κατάργηση της δωρεάν παροχής εξέτασης, δεν συνάδει με πρόσφατες συστάσεις διεθνών οργανισμών, ήτοι: - Του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο οποίος σε πρόσφατη ανακοίνωσή του συνέστησε στα κράτη να αυξήσουν την πρόσβαση σε δωρεάν τεστ. - Του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της EE (FRA) ο οποίος διατύπωσε τη θέση ότι οι διαγνωστικές εξετάσεις πρέπει να είναι καθολικές, προσβάσιμες, έγκαιρες και δωρεάν, ώστε να διασφαλίζεται ότι όλοι απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους, μπορούν να συμμετέχουν σε διάφορους τομείς της ζωής και να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες χωρίς διακρίσεις.
Στη βάση των πιο πάνω, δεν διαφαίνεται κατά πόσο η διαφορετική μεταχείριση που επιφυλάσσει η απόφαση μεταξύ εμβολιασμένων και μη πολιτών, είναι, υπό τις περιστάσεις, αναγκαία και ανάλογη σε σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό ενώ λόγω της διαφορετικής μεταχείρισης μεταξύ πρόσβασης σε δωρεάν εμβόλιο και μη πρόσβασης σε δωρεάν εξέτασης ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου δημιουργείται διάκριση μεταξύ των πολιτών μάλιστα μέσα από ένα Γενικό Σύστημα Υγείας.
Άλλωστε η μη παροχή δυνατότητας δωρεάν εξέτασης ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου δεν προτρέπει μόνο στον εμβολιασμό όπως είναι ο στόχος της Πολιτείας αλλά συνάμα αποτρέπει την ανίχνευση των κρουσμάτων, το περιορισμό τους ,την ανίχνευση της αλυσίδας μετάδοσης και κατ’ επέκταση την αποτροπή του ελέγχου της πανδημίας και της μείωσης των κρουσμάτων.
Το οικονομικό βάρος που μπορεί να έχει μια οικογένεια για την εξασφάλιση ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου είναι ένας αποτρεπτικός παράγοντας και εξουδετέρωσης της δυνατότητας εξασφάλισης SafePass ,ο οποίος δημιουργεί διάκριση έναντι των πολιτών σε αντίθεση με τα όσα αναφερθηκαν στο Ψήφισμα 2383 (2021) της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του ΣτΕ , και διαμηνύει ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της EE(FRA) ο οποίος σημείωσε ότι: «οι διαγνωστικές εξετάσεις πρέπει να είναι καθολικές, προσβάσιμες, έγκαιρες και δωρεάν, ώστε να διασφαλίζεται ότι όλοι απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους, μπορούν να συμμετέχουν σε διάφορους τομείς της ζωής και να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες χωρίς διακρίσεις», καθώς επίσης έρχονται σε αντίθεση και σε σχέση με τις συστασεις του Π.Ο.Υ".
Ερευνώντες Λειτουργοί: Γιώργος Κακότας και Δέσποινα Μέρτακκα
Σχόλια