Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για τη Δικαστική Υπηρεσία: Τα σημαντικότερα ευρήματα για τα δικαστήρια

Δόθηκε στη δημοσιότητα η ειδική έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας που αφορά στη Δικαστική Υπηρεσία. Όπως αναφέρεται στην έκθεση, βάσει των προνοιών του άρθρου 116 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας και του άρθρου 81 του περί της Δημοσιονομικής Ευθύνης και του Δημοσιονομικού Πλαισίου Νόμου (Ν.20(I)/2014), η Ελεγκτική Υπηρεσία διεξήγαγε έλεγχο επί των οικονομικών καταστάσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας, στο πλαίσιο του οποίου ελέγχθηκε δείγμα συναλλαγών εισπράξεων και πληρωμώντης Δικαστικής Υπηρεσίας για τα έτη 2019 - 2020, καθώς επίσης έλεγχο συμμόρφωσης για το έτος 2019.

Στην έκθεση παρουσιάζονται τα ευρήματα του ελέγχου καθώς και σχετικές συστάσεις που υποβλήθηκαν από την Ελεγκτική Υπηρεσία, μαζί με τα σχόλια και απόψεις του Ανώτατου Δικαστηρίου και των Επαρχιακών Δικαστηρίων.

Σημαντικότερα ευρήματα που προέκυψαν από τον έλεγχο συμμόρφωσης:

• Μη εφαρμογή των μνημονιακών αποκοπών και παγοποιήσεων των προσαυξήσεων και τιμαριθμικού επιδόματος, στους νεοδιορισθέντες Επαρχιακούς Δικαστές.
• Μη καταγραφή και τεκμηρίωση της παραχώρησης ετήσιας/συσσωρευμένης άδειας ανάπαυσης των Δικαστών των πρωτόδικων Δικαστηρίων και, ταυτόχρονα, αποζημίωσή τους με το μέγιστο επιτρεπτό όριο συσσωρευμένης άδειας κατά την ημερομηνία αφυπηρέτησης/παραίτησής τους (θέμα εμπίπτον στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Ανώτατου Δικαστηρίου).
• Μη τήρηση των περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Χορήγηση Αδειών) Κανονισμών,σε σχέση με τις άδειες ασθενείας των Δικαστών (θέμα εμπίπτον στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Ανώτατου Δικαστηρίου).
• Καθυστέρηση στην υλοποίηση της αποκατάστασης, ενίσχυσης και ανακαίνισης του παλαιού κτηρίου του Ανώτατου Δικαστηρίου.
• Αρκετά κτήρια της Δικαστικής Υπηρεσίας είναι πολύ χαμηλής ενεργειακής απόδοσης, με αποτέλεσμα να προκύπτει υψηλό λειτουργικό κόστος.
• Μη προώθηση των απαιτούμενων ενεργειών για ολοκλήρωση της εγκατάστασης του εξοπλισμού ασφαλείας (σύστημα ανίχνευσης μετάλλων και ακτινοδιαγνωστικών συστημάτων) των Δικαστηρίων σε ορισμένες Επαρχίες, ενώ στις περιπτώσεις όπου ολοκληρώθηκε η εγκατάσταση του εν λόγω εξοπλισμού, παρατηρήθηκε μη αξιοποίησή του.
• Εκκρεμεί η υλοποίηση έργων που άπτονται στη φυσική ασφάλεια των Δικαστηρίων,όπως η εγκατάστασησυστήματος αυτόματης πυρόσβεσης και περίφραξη τουΑνώτατου Δικαστηρίου και Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας,η εγκατάστασησυστήματος κλειστού κυκλώματος βιντεοπαρακολούθησης καισυστήματος συναγερμού διάρρηξης και πυρανίχνευσης.
• Παραχώρηση δωρεάν ειδικών χώρων στάθμευσης εντός του χώρου των Δικαστηρίων, στα μέλη των Δικηγορικών Συλλόγων, για την κατασκευή των οποίων το Κράτος επωμίστηκε σημαντικό κόστος.
• Καθυστέρηση στην έγκαιρη διάγνωση των αστικών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των διαδίκων και στην έγκαιρη έκδοση αποφάσεων των Δικαστηρίων, που οδήγησε στην καταχώριση ατομικών προσφυγών κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), το οποίο επιδίκασεπρόστιμα εναντίον της Δημοκρατίας.
• Μεγάλος αριθμός αντίτυπων εκδόσεων αποφάσεων του Ανώτατου Δικαστηρίου, βρισκόταν σε διάφορους χώρους του Ανώτατου Δικαστηρίου και για αποσυμφόρηση των αποθηκών παραχωρήθηκαν, κατόπιν έγκρισης της Αρχιπρωτοκολλητού,δωρεάν, στον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο, 18.171 χαρτόδετοι τόμοι, χωρίς να τηρηθούν οι πρόνοιες του Κανονισμού Κυβερνητικών Αποθηκών (ΚΚΑ) αρ. 91.
• Μη ικανοποιητική παρακολούθηση της κινητής περιουσίας, των τεκμηρίων και των βιβλιοθηκών.
• Ανάγκη αναθεώρησης δικαστικών τελών και εκσυγχρονισμός τρόπου είσπραξής τους.
• Καθυστέρηση στην είσπραξη προστίμων που επιβάλλονται από τα Επαρχιακά Δικαστήρια.
• Λανθασμένος υπολογισμός επιδόματος που παραχωρείται σε Δημόσιους Υπαλλήλους που παρουσιάζονται ως μάρτυρες στα Δικαστήρια για ποινικές υποθέσεις.
• Μη ορθή ενημέρωση του Μητρώου Ενταλμάτων Σύλληψης.
• Ο τύπος και το περιεχόμενο της δήλωσης που υποβάλλεται από τον αιτητή (Τύπος 2) και αφορά στην παροχή δωρεάν Νομικής Αρωγής,δεν περιλαμβάνει οποιαδήποτε πρόνοια που να καταδεικνύει τη διάπραξη αδικήματος, σε περίπτωση που ο αιτητής προβεί σε δόλια ή ψευδή δήλωση ή αποκρύπτει ουσιώδες γεγονός, προκειμένου να εξασφαλίσει δωρεάν νομική αρωγή. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με το συγκεκριμένο έντυπο, δεν απαιτείται η προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών, παραστατικών και αποδεικτικών εγγράφων/στοιχείων από τον αιτητή, προκειμένου να τεκμηριώνεται επαρκώς η κοινωνικοοικονομική έκθεση του Γραφείου Ευημερίας, αναφορικά με την οικονομική κατάστασή του.
• Ανομοιομορφία στη διαδικασία ακύρωσηςτης χαρτοσήμανσης των εγγράφων σε όλα τα Επαρχιακά Δικαστήρια.
• Μη ικανοποιητική παρακολούθηση της εκτέλεσης των Διαταγμάτων Κηδεμονίας.
• Στο μητρώο τεκμηρίων του Ποινικού Τμήματος του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας, καταχωρίστηκαν τα τεκμήρια τα οποία παραλήφθηκαν μετά τη δημιουργία του Μητρώου, όχι όμως αυτά που βρίσκονταν ήδη στις αποθήκες. Επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις, το Μητρώο δεν ήταν ενημερωμένο με την ημερομηνία παραλαβής τεκμηρίων από την Αστυνομία,ούτε είχε υπογραφεί από το άτομο που τα παρέλαβε. Επιπλέον , διαπιστώσαμε ότι στις αποθήκες τεκμηρίων φυλάσσονται τεκμήρια τα οποία θα έπρεπε να είχαν επιστραφεί, καθότι αφορούν σε υποθέσεις οι οποίες έχουν ολοκληρωθεί.
• Καθυστέρηση στην έκδοση 285 διαταγμάτων στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού, από το 2011.
• Παραμένουν σε εκκρεμότητα σημαντικά οικονομικά θέματα που προκύπτουν από τον τερματισμό της άδειας χρήσης των Κυλικείων του Ανώτατου και των Επαρχιακών Δικαστηρίων της Λευκωσίας, Λεμεσού και Πάφου.

Σημαντικότερα ευρήματα που προέκυψαν από τον οικονομικό έλεγχο:

• Λόγω της κακής κατάστασης της αποθήκης/αρχείου υποθέσεων του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, δεν κατέστηεφικτή η ανεύρεση δικαστικών αποφάσεων,με αποτέλεσμα να μην καταστεί δυνατή η επιβεβαίωση της ορθότητας των ποσών που εισπράχθηκαν, καθώς και της ορθότητας του διαχωρισμού των ποσών σε πρόστιμα και δαπάνες ποινικών διώξεων. Επίσης, εντοπίσαμε  περιπτώσεις όπου οι φάκελοι υποθέσεων καταστράφηκαν, λόγω παρόδου της απαιτούμενης ελάχιστης περιόδου φύλαξης, παρόλο που η επιβληθείσα ποινή δεν έχει ακόμη εισπραχθεί πλήρως.
• Οι εκθέσεις καθυστερημένων εσόδων δεν ετοιμάζονται σύμφωνα με την εγκύκλιο 1733 του Γενικού Λογιστηρίου. Επίσης, δεν έγιναν οποιεσδήποτε διαγραφές μη εισπράξιμων οφειλών εντός του έτους, παρόλο που στην κατάσταση περιλαμβάνονται εντάλματα εταιρειών που έχουν διαλυθεί και ατόμων που πιθανόν να έχουν αποβιώσει.
• Ελλείψεις στον τρόπο τήρησης του Μητρώου Ποινικών Υποθέσεων των Επαρχιακών Δικαστηρίων.
• Εκτελεσμένα εντάλματα που επιστρέφονται στο Δικαστήριο μαζί με τις αποδείξεις είσπραξής τους, δεν αρχειοθετούνται στον φάκελο της σχετικής υπόθεσης, αλλά φυλάσσονται σε χαρτοκιβώτια στην αποθήκη, χωρίς να αριθμούνται ή να φέρουν οποιαδήποτε άλλη ένδειξη, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η ανεύρεσή τους.
• Επιβολή αρνητικού επιτοκίου, από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, σε ποσά που προέκυψαν από εγγυήσεις που επιβλήθηκαν στο πλαίσιο δικαστικών αποφάσεων σε αστικές υποθέσεις μεταξύ ιδιωτών, τα οποία ποσά ναι μεν βρίσκονται στην κατοχή της Δημοκρατίας αλλά δεν της ανήκουν, ούτε μπορεί να τα χρησιμοποιήσει, με αποτέλεσμα η Κυπριακή Δημοκρατία να επωμίζεται σημαντικό κόστος.

Ολόκληρη η έκθεση είναι διαθέσιμη εδώ