Καταδίκη της Κυπρου από το ΕΔΔΑ για παραβίαση του τεκμηρίου αθωότητας σε ποινική δίκη απόπειρας δολοφονίας
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε την Κύπρο με απόφαση του στις 25/9/2025 μετά από προσφυγή Κύπριου υπηκόου, για παραβίαση της αρχής του τεκμηρίου αθωότητας (Άρθρο 6 § 2 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου), λόγω των εκτενών και προκατειλημμένων αναφορών στο πρόσωπό του σε δικαστική απόφαση που αφορούσε στη δίκη των συγκατηγορουμένων του.
Τα Γεγονότα
Ο προσφεύγων κατηγορήθηκε ότι ήταν ο εγκέφαλος μιας απόπειρας δολοφονίας που έγινε στη Λευκωσία τον Νοέμβριο του 2018 από δύο άλλα άτομα. Οι δύο εκτελεστές δικάστηκαν και καταδικάστηκαν από το Κακουργιοδικείο Λευκωσίας την 3η Σεπτεμβρίου 2021 για απόπειρα φόνου και άλλα αδικήματα. Η σχετική απόφαση, έκτασης 200 σελίδων, αναφερόταν στο πρόσωπο του προσφεύγοντος περίπου 100 φορές με το όνομά του ή με το ψευδώνυμό του.
Ο προσφεύγων προσέφυγε στο Ανώτατο Δικαστήριο ζητώντας την ακύρωση της καταδικαστικής απόφασης των συγκατηγορουμένων του λόγω των αναφορών σε αυτόν, ισχυριζόμενος ότι αυτές προκατέβαλαν τους δικαστές για τη δική του δίκη, η οποία εκκρεμούσε. Το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε την αίτησή του. Στη συνέχεια, ο προσφεύγων ζήτησε από το Κακουργιοδικείο (σε διαφορετική σύνθεση) να τερματίσει τη δίκη εναντίον του, υποστηρίζοντας ότι, λόγω των προηγούμενων αναφορών, οι δικαστές θα είχαν ήδη σχηματίσει γνώμη για την ενοχή του. Το Κακουργιοδικείο απέρριψε επίσης το αίτημα αυτό.
Η Απόφαση του ΕΔΔΑ
Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι παραβιάστηκε το Άρθρο 6 § 2 (Τεκμήριο Αθωότητας) της Σύμβασης.
Συγκεκριμένα το ΕΔΔΑ έκρινε ότι οι πολύ συγκεκριμένες και εκτενείς αναφορές στο πρόσωπο του προσφεύγοντος στην καταδικαστική απόφαση των συγκατηγορουμένων του, οι οποίες περιέγραφαν την άμεση και σαφή εμπλοκή του στα εγκλήματα που διαπράχθηκαν, ισοδυναμούσαν με μια ουσιαστική δήλωση ενοχής εις βάρος του από ένα δικαστικό όργανο πριν από τη δική του δίκη.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι οι επίμαχες αναφορές ήταν τέτοιες που αντικειμενικά προκατέβαλαν την κρίση του δικαστηρίου που θα έκρινε την υπόθεση του προσφεύγοντος, καθιστώντας έτσι τη δίκη του άδικη από την αρχή.
Ωστόσο, το ΕΔΔΑ απέρριψε τους ισχυρισμούς του προσφεύγοντος στη βάση του άρθρου 13 της ΕΣΔΑ (δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής).
Το Δικαστήριο καταδίκασε την Κύπρο να καταβάλει στον προσφεύγοντα αποζημίωση για μη υλική ζημία, καθώς και έξοδα.
Συνοπτικά, η απόφαση υπογραμμίζει την κρισιμότητα της τήρησης του τεκμηρίου αθωότητας και καταδεικνύει ότι οι δικαστικές αρχές πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές στις διατυπώσεις τους σε αποφάσεις που αφορούν συγκατηγορουμένους, ώστε να μην προδικάζουν την ενοχή ατόμων των οποίων η δίκη εκκρεμεί. (πηγη echr.coe.int./photo freepik.com)
Σχόλια