Καταδίκη της Κύπρου από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για υπερβολική διάρκεια δίκης 13 χρόνια και επτά μήνες

Με απόφαση του ΕΔΑΔ στις 24 Οκτωβρίου 2023 η Κυπριακή Δημοκρατία καταδικάστηκε για παραβίαση του δικαιώματος σε δίκαιη δίκη σε εύλογο χρονικό διάστημα και του δικαιώματος αποτελεσματικού ένδικου μέσου.

Η αιτούσα, η Altius Insurance Ltd, είναι εταιρεία που έχει συσταθεί βάσει του κυπριακού δικαίου και εδρεύει στην Λευκωσία. Η υπόθεση αφορά αστικές διαδικασίες που κινήθηκαν κατά της εταιρείας το 2004 για παράβαση σύμβασης. Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας απέρριψε την υπόθεση τον Δεκέμβριο του 2010, αλλά το Ανώτατο Δικαστήριο ακύρωσε την απόφαση αυτή το 2017 και διέταξε την προσφεύγουσα εταιρεία να καταβάλει σχεδόν 2 εκατομμύρια ευρώ για αποζημιώσεις και επιπλέον νομικά και δικαστικά έξοδα. 

Βασιζόμενη στο Άρθρο 6 § 1 (δικαίωμα σε δίκαιη δίκη εντός εύλογου χρονικού διαστήματος) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης, η αιτούσα εταιρεία ισχυρίστηκε ενώπιων του ΕΔΑΔ ότι η διάρκεια της διαδικασίας, άνω των 13 ετών και επτά μηνών, ήταν υπερβολική. Επικαλούμενη επιπλέον το άρθρο 13 (δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής) σε συνδυασμό με το άρθρο 6 § 1 της ΕΣΔΑ, διαμαρτυρήθηκε για την αποτελεσματικότητα του νόμου περί Αποτελεσματικών Θεραπειών για Παραβίαση του Δικαιώματος σε Διάγνωση Αστικών Δικαιωμάτων και Υποχρεώσεων σε Εύλογο Χρόνο (Ν. 2(Ι)/2010). Ισχυρίστηκε επίσης ότι η διάρκεια της διαδικασίας είχε ως αποτέλεσμα να να καταβάλει υπερβολικά ποσά νόμιμων τόκων, κατά παράβαση των δικαιωμάτων του βάσει του άρθρου 1 του Πρωτοκόλλου Νο. 1 (προστασία της ιδιοκτησίας) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης.

Σε σχέση με την υπερβολική διάρκεια της διαδικασίας στα κυπριακά δικαστήριο, το ΕΔΑΔ επικαλούμενο τις γενικές αρχές για την αξιολόγηση του εύλογου της διάρκειας της διαδικασίας, όπως ορίζονται στην υπόθεση Bara και Kola, θεώρησε ότι  η αστική διαδικασία στην υπόθεση της αιτούσας εταιρείας, η οποία διήρκεσε πάνω από δεκατρία χρόνια και επτά μήνες φαίνεται, εκ πρώτης όψεως, να ήταν αδικαιολόγητα χρονοβόρα και δεν φαίνεται να υπάρχουν εξαιρετικές περιστάσεις που να δικαιολογούν τη συνολική τους διάρκεια (βλ. mutatis mutandis, Glavinić and Marković κατά Κροατίας , αρ. 11388/15 και 25605/15 , § 79, 30 Ιουλίου 2020).   

Η υπόθεση σχετικά με την παραβίαση της σύμβασης δεν έθεσε εξαιρετικά πολύπλοκα νομικά ζητήματα. Ακόμη και αν η πρωτόδικη διαδικασία ήταν περίπλοκη από διαδικαστική άποψη λόγω του αριθμού των ενδιάμεσων αιτήσεων που υποβλήθηκαν, αυτό από μόνο του δεν μπορεί να δικαιολογήσει τη συνολική τους διάρκεια, σημειώνει το ΕΔΑΔ. Οι λίγες καθυστερήσεις που οφείλονται στην αιτούσα εταιρεία λόγω αιτημάτων αναβολής της πρωτοβάθμιας διαδικασίας δεν μπορούν να θεωρηθούν ως σημαντικός παράγοντας που δικαιολογεί τη διάρκειά της.  

Με το σκεπτικό αυτό το Δικαστήριο θεώρησε ότι η Δημοκρατία δεν προέβαλε κανένα γεγονός ή επιχείρημα ικανό να το πείσει να καταλήξει σε διαφορετικό συμπέρασμα στην παρούσα υπόθεση. Έχοντας υπόψη τη νομολογία του επί του θέματος, το Δικαστήριο θεωρεί ότι, στην παρούσα υπόθεση, η διάρκεια της διαδικασίας ήταν υπερβολική και δεν πληρούσε την απαίτηση του «εύλογου χρόνου» (βλ. Hunguest Zrt κατά Ουγγαρίας, αρ . 66209 /10 , § 17, 30 Αυγούστου 2016).    

Εν κατακλείδει το ΕΔΑΔ καταδίκασε την Κύπρο για παράβαση του άρθρου 6 § 1 και του  άρθρου 13 σε συνδυασμό με το άρθρο 6 § 1 ΕΔΣΑ και επιδίκασε στην προσφεύγουσα εταιρεία για ηθική βλάβη 11.600 ευρώ και για έξοδα 15.250 ευρώ.

Το Δικαστήριο απέρριψε την αξίωση της προσφεύγουσας εταιρείας για χρηματική ζημία. (cylegalnews.com/echr.coe.int)

Δείτε την απόφαση εδώ