Κριτική Εισαγωγή στο Δίκαιο

Κριτική Εισαγωγή στο Δίκαιο, του Michel Miaille

Το βιβλίο αυτό θέλει να είναι κατ' αρχήν κριτική των συνηθισμένων εγχειριδίων «εισαγωγής στο δίκαιο και τη νομική επιστήμη». Επίσης όμως κριτική του θεσμικού πλαισίου, των κοινωνικών προϋποθέσεων και προθέσεων, μέσα από τις οποίες αρτιώνεται η κυρίαρχη νομική ιδεολογία.
Κοινός παρονομαστής αναδεικνύεται το ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο και η ομοιότητα των δικαιοπολιτικών θεσμών και θεωριών, που αναπτύσσονται στις αστικές κοινωνίες, ιδιαίτερα της ηπειρωτικοευρωπαϊκής παράδοσης. Δεν είναι λοιπόν παράξενο ότι πολλά από τα χωρία που κρίνει ο συγγραφέας θα μπορούσαν κάλλιστα να είχαν γραφεί από Έλληνες νομικούς...

Mερικά από τα θέματα που πραγματεύονται στο έργο είναι η ψευδοδιαφάνεια του δικαίου, ο νομικός ιδεαλισμός, η θέση του δικαίου ως επιπέδου μιας "σύνθετης ολότητας με δεσπόζουσα συνιστώσα", η νομική τέχνη και οι κοινωνικές αντιφάσεις (σε έναν καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής), τα ψεύτικα "δεδομένα" του νομικού συστήματος, το κακό "κατασκεύασμα" του Νομικού Συστήματος, ο φετιχισμός του περιεχομένου του Δικαίου: Από τη Θεολογία στην Κοινωνιολογία, ο φετιχισμός της μορφής του Δικαίου: Το παγωμένο σύμπαν των κανόνων και άλλα. 

Ο Michel Miaille (γεννήθηκε το 1941) είναι ομότιμος καθηγητής του δικαίου και πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μονπελιέ. 

(Προοιμιακό σημείωμα Κώστα Σταμάτη / εκδόσεις Παρατηρητής)

Σχόλια

Δημοσίευση σχολίου

Top Legal Stories

Εικόνα

Τροποποιήσεις στον περί Ποινικού Κώδικα Νόμο - Τί αλλάζει στο αδίκημα της επίθεσης

Ο περί Ποινικού Κώδικα (Τροποποιητικός) (Αρ. 3) Νόμος 212(Ι) του 2025 τροποποίησε τον περί Ποινικού Κώδικα Νόμο (βασικός νόμος) και συγκεκριμένα τα άρθρα 243 (Επιθέσεις που προκαλούν πραγματική σωματική βλάβη) και 244 (Επιθέσεις που τιμωρούνται με φυλάκιση δύο χρόνων). Τα τροποποιημένα άρθρα έχουν ως εξής (με έντονη γραφή οι τροποποιήσεις): Άρθρο 243 (1) Όποιος διαπράττει επίθεση που προκαλεί πραγματική σωματική βλάβη, είναι ένοχος πλημμελήματος και υπόκειται σε φυλάκιση τριών χρόνων. (2)(α) Όποιος διαπράττει επίθεση που προκαλεί πραγματική σωματική βλάβη σε δημόσιο λειτουργό, ιατρό, νοσηλευτή, μαία ή όργανο τήρησης της τάξης κατά την άσκηση των καθηκόντων τους ή σε άλλο πρόσωπο που παρέχει συνδρομή σε αυτούς, είναι ένοχος αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα τέσσερα (4) χρόνια.  (β) Για τους σκοπούς του παρόντος εδαφίου-  (i) “ιατρός” σημαίνει πρόσωπο εγγεγραμμένο στο Μητρώο Ιατρών σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Εγ...
Εικόνα

Τροποποίηση στον περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμο

Ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας (Τροποποιητικός) (Αρ. 2) Νόμος 202(Ι) του 2025 τροποποιεί τους περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμους του 2018 έως 2025  βασικός νόμος). Το άρθρο 11 του βασικού νόμου (δικαιοδοσία) τροποποιείται με την αντικατάσταση στο τέλος του εδαφίου (1) του σημείου της τελείας με το σημείο της άνω και κάτω τελείας και την προσθήκη, αμέσως μετά, της ακόλουθης επιφύλαξης:  (1) Κάθε δικαστής του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας ασκεί τις εξουσίες που ανατίθενται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από το Σύνταγμα, τις διατάξεις του παρόντος Νόμου και οποιουδήποτε άλλου εκάστοτε σε ισχύ νόμου:  Νοείται ότι, μετά από εισήγηση η οποία υποβάλλεται είτε από τον Διοικητικό Πρόεδρο του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας είτε από δικαστή του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας ενώπιον του οποίου εκκρεμεί η συγκεκριμένη υπόθεση είτε από...
Εικόνα

Ανώτατο Δικαστήριο: Η Αιτιολόγηση στον Καθορισμό Αποζημιώσεων Απαλλοτρίωσης Δεν Είναι Τυπικότητα. Είναι Υποχρέωση. (Ανάλυση της πρόσφατης Απόφασης ημ. 1.12.2025)

Του Κωνσταντίνου Χρ. Κληρίδη, Δικηγόρου Η πρόσφατη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Πολιτική Έφεση 193/2016 αποτελεί μια σημαντική υπενθύμιση ότι, στον ευαίσθητο τομέα των αναγκαστικών απαλλοτριώσεων, η δικαστική εξουσία ως προς τον καθορισμό της «δίκαιης και εύλογης αποζημίωσης» δεν είναι απεριόριστη.  Το Δικαστήριο έχει μεν τη διακριτική ευχέρεια να υιοθετήσει ή να απορρίψει στοιχεία από τις εκθέσεις των εμπειρογνωμόνων, όμως υποχρεούται να το πράξει με σαφή, αιτιολογημένη και τεκμηριωμένη κρίση. Η υπόθεση αφορούσε ακίνητο 987 τ.μ. στη Λεμεσό, το οποίο απαλλοτριώθηκε για την ανέγερση σχολικών εγκαταστάσεων. Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού είχε καθορίσει την αξία του στα €328,68/τ.μ., επιδικάζοντας επιπρόσθετο ποσό €127.007 στην ιδιοκτήτρια. Η Δημοκρατία προσέβαλε την απόφαση, επικεντρώνοντας την έφεσή της στη λανθασμένη, κατά τον ισχυρισμό της, χρήση του συγκριτικού πωλητηρίου Σ3. Το Νομοθετικό Πλαίσιο: Υποχρεώσεις και Αρχές στον Καθορισμό Αποζημίωσης Ο περί Αναγκαστικ...
Εικόνα

Επιθετική Νομική Στρατηγική – Το Δίκαιο ως Εργαλείο Ισχύος – Σύσταση Μόνιμου Κρατικού Γραφείου Διεθνούς Δικαστικής Δράσης

Του Κωνσταντίνου Χρ. Κληρίδη, Δικηγόρου Η Κυπριακή Δημοκρατία διαθέτει ένα μοναδικό στρατηγικό πλεονέκτημα: το διεθνές δίκαιο, το ευρωπαϊκό κεκτημένο και οι διεθνείς συμβάσεις βρίσκονται απόλυτα με το μέρος της, ενώ η Τουρκία παραμένει επί δεκαετίες εκτεθειμένη ως δύναμη κατοχής, εποικισμού και παραβιάσεων θεμελιωδών δικαιωμάτων.  Παρ’ όλα αυτά, η Κύπρος αξιοποιεί αυτό το πλεονέκτημα με αποσπασματικό και κυρίως αμυντικό τρόπο. Χρειάζεται ένα σύστημα επιθετικής νομικής στρατηγικής, που θα μετατρέψει το δίκαιο σε εργαλείο αποτροπής, διεθνούς πίεσης και διπλωματικής ισχύος. Πρώτο βήμα είναι η ίδρυση ενός μόνιμου, κρατικού Γραφείου Διεθνούς Δικαστικής Δράσης & Στρατηγικής (Office of International Litigation & Lawfare Strategy), αρμόδιου για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της εθνικής στρατηγικής προσφυγών. Το γραφείο αυτό θα παράγει νομικές μελέτες, θα συντονίζει ειδικούς, θα συλλέγει αποδεικτικά στοιχεία και θα υποβάλλει συστηματικά προσφυγές σε διεθνείς μηχανισμούς. Στόχος ...
Εικόνα

Εφετείο Κύπρου: Η παραμονή μετά τον τερματισμό μίσθωσης συνιστά ποινικό αδίκημα – Νομικός σχολιασμός της πρόσφατης απόφασης

Του Κωνσταντίνου Κληρίδη, Δικηγόρου  Η πρόσφατη απόφαση του Εφετείου Κύπρου στην υπόθεση CCSRE Real Estate Company Ltd v. Θεοδώρου Μενελάου (Ποιν. Έφ. 94/2022, 31.10.2025) φέρνει στο προσκήνιο ένα διαχρονικό αλλά ευαίσθητο ζήτημα: Πότε η παραμονή ενός ενοικιαστή στο ακίνητο, μετά τον τερματισμό της μίσθωσης, μετατρέπεται από αστική διαφορά σε ποινικό αδίκημα παράνομης κατοχής βάσει του άρθρου 281(1)(α) του Ποινικού Κώδικα. Σύμφωνα με το άρθρο 281(1)(α) του Ποινικού Κώδικα, όποιος «κατέχει, καλλιεργεί, νέμεται ή χρησιμοποιεί γη εγγεγραμμένη στο όνομα άλλου χωρίς τη συναίνεση του εγγεγραμμένου ιδιοκτήτη» διαπράττει ποινικό αδίκημα τιμωρούμενο με φυλάκιση μέχρι πέντε έτη ή/και χρηματική ποινή. Τα συστατικά στοιχεία του αδικήματος, όπως αναγνωρίστηκαν και από το Εφετείο, είναι: Κατοχή, χρήση ή εκμετάλλευση γης, Η γη είναι εγγεγραμμένη στο όνομα άλλου, και Η κατοχή ή χρήση γίνεται χωρίς τη συναίνεση του εγγεγραμμένου ιδιοκτήτη. Το Δικαστήριο υπενθύμισε ότι «δεν αμφισβητείτ...